و آن دو نوع باشد؛

• نقد خصمانه یا همان انتقاد
• نقد منصفانه یا نقد در برابر انتقاد

در هردوی این‌ها اشتراکات است در

1. سوژه‌ی نقد که عبارت باشد از اثری که نقد می‌شود خواه فیلم باشد؛ خواه قانون؛ خواه گلاب به روی مبارکتان مجسمه آقا/خانم بزرگ ؛ خواه نُوِلّا یا داستان کوتاهِ یک فلک‌زده‌ای که به ارواحِ خواهر و برادرِ گرامیِ پدر و مادرش (اندر تلاش برای جنسیت زدایی از گفتار و پرهیز از منتسب کردن اعمال شنیع و پست به جنسیتِ زنانه که نویسنده ی این مقال فمینیستی باشد با موهای کوتاه) صلوات فرستاد که آن را برای نقد فرستاد!
2. نقدکننده که سوژه­ ی مادرمرده ­ی پدربیامرز را می‌گذارد روی میزِ جراحی که اگر خصمانه نقد می‌کند ارجاع می‌دهیم به همان ارواحِ مشترکِ امواتِ والدین بدون تأکید بر جنسیت خاص! و اگر منصفانه باشد در پیامدهای ناشی از نقدِ منصفانه آثارش را خواهیم گفت.
3. نقد شونده و او هم زبان‌بریده ی طفلکی که سوژه ی نقد را با مرارت و عشق بسیار، بدون مقدمات و ملزوماتِ زاییدن زاییده! وی اگر حرفه‌ای باشد در دفاع از کار خویش لام از کام برنمی‌آورد ؛خواه نقد خصمانه باشد؛ خواه منصفانه؛ اما اگر او هم به ابزارهای نقدکننده در نقدِ خصمانه مجهز باشد، عاقبتِ کارِ جلسه با کرام‌الکاتبین است!

اما افتراقات این دو نوع نقد نیز در دو چیز است:

• اول؛ نقدکننده که همه آتش‌ها از گور او بلند می‌شود!
  1. در نقد خصمانه، وی تمام تلاشش را می‌کند تا سوژه را فاقدِ ارزش و خودش را بسیار باارزش به تصویر بکشد! اساساً نقدش بر مبنای نظریه ی «من، منم، من حسنم» بناشده و شاخص و معیار و سنجه و خلاصه ترازوی خاصی برای بررسی اثر ندارد! نقد خودشه با آفتابه اومده!
  2. در نقد منصفانه، وی نظریه مند نقد می‌کند، جهان‌بینی را ناخودآگاه دخیل می‌کند، اما سلیقه را نه! عیب می جمله بگوید، هنرش را نیز هم!
• دوم؛ پیامدهای ناشی از عمل نقد که آن نیز همانند خود نقد دو نوع می باشد:
  1. واگرایی: و اما نتیجه ی نقد خصمانه همانا واگرایی باشد میان نقدکننده و نقد شونده که خود درجاتی دارد از «دایورت کردن» تا «کیک یزدی نخور!» و حتی حادتر که در این مقال نمی‌گنجد؛ اما این روزها به لطف از بین رفتنِ شرمِ حضور در فضای مجازی، می‌تواند با انواع و اقسامِ واژگانِ رکیکِ هیچ‌کس-نشنیده مزین شود!
  2. همگرایی: در نقد منصفانه، نقد شونده از بیانات نقدکننده که نظریه را با جهان‌بینی ذهن خود درآمیخته و خروجی‌ای منحصربه‌فرد در باب آن اثر تولید کرده، بهره می‌گیرد تا اثر را بهبود بخشد. نقد شونده گارد دفاعی را می‌اندازد و به‌جای تمام «چیز نخور هایی که در میان واقعه ی نقد خصمانه دارد توی دلش به نقدکننده می‌گوید» حواسش را به نقد می‌دهد و روزنه‌های جدیدی مقابل چشمانش گشوده می‌شود. چه‌بسا این همگرایی منجر به انجام کارهای اشتراکی در آینده و رفاقت‌های بیشتر شود.

سخن پایانی!

فرزندم؛

از یاد مبر ! «هنرمند» برای فرار از این دنیای چیزی و پنیری که به کامش نمی‌گردد به هنر و ادبیات پناه می‌برد؛ هر اثری که خلق می‌شود خواه باب ذائقه ی تو، خواه غیر، در میان هفت میلیارد آدمی که آفت زمین شده‌اند (و بر مبنای نظریه توطئه، یحتمل کرونا را هم برای دفع این آفت خلق نموده‌اند)، مخاطب خودش را دارد؛ اگر نوش نیستی، نیش نیز مباش و اگر به نوش شدنِ این باده کمک نمی‌کنی، مستی را از سر زاینده به درمکن!

مخلص کلام، ضد حال نزن که بگویی اُهی هستی! چون آخرش همه پشت سرت می گوییم نیستی!